Elk Belgisch gezin heeft 11 elektr(on)ische toestellen die niet meer gebruikt worden

Morgen start de Europese Week van de Afvalvermindering (21/11 – 29/11) om de aandacht te vestigen op een duurzaam beheer van grondstoffen en afvalstoffen. Te veel grondstoffen liggen momenteel stof te vergaren in de Belgische huishoudens, terwijl sommige van die grondstoffen schaarser worden. Uit de bezitsmeting van Recupel, de vzw verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van afgedankt elektro en lampen, blijkt dat er 51 miljoen elektr(on)ische toestellen ongebruikt in de Belgische huishoudens liggen, of 11 per gezin. Een onbenut potentieel voor hergebruik en recyclage.

In 2019 bezitten de Belgische huishoudens samen ongeveer 392 miljoen elektrische en elektronische toestellen, of 79 per huishouden[1]. Dit is een stijging van 14,5 miljoen toestellen in vergelijking met de vorige peiling van 2017 en volgt de internationale trend van een steeds stijgende consumptie van elektr(on)ische toestellen[2]. De sterkste evolutie zien we in de categorie ICT met een stijging van maar liefst 7 miljoen toestellen in bezit.

Nog te veel ongebruikte elektr(on)ische toestellen

Er liggen maar liefst 51 miljoen ongebruikte elektr(on)ische toestellen stof te vergaren, of 11 per huishouden. Dit zijn zowel toestellen die defect zijn als toestellen die nog werken, maar niet meer gebruikt worden. Opvallend: 42 miljoen toestellen, of meer dan 80% van de toestellen die niet meer gebruikt worden, werken nog. 

“Met toestellen die nog werken kan je terecht in de Kringwinkels, wij werken met hen samen. Zij zorgen ervoor dat het toestel wordt hersteld en opnieuw wordt verkocht in hun winkels aan gunstige prijzen. Is het toestel niet meer herstelbaar, dan zorgt Recupel ervoor dat het correct wordt gerecycleerd zodat de grondstoffen herwonnen worden,” zegt Eric Dewaet, CEO van Recupel.  

De vijf toestellen die het vaakst niet meer worden gebruikt terwijl ze nog werken, zijn: 

• Projector: 62% (van alle projectoren in bezit wordt niet meer gebruikt, maar werkt wel nog)
• Digitale fotolijst: 52%
• Biertap: 35%
• Computerscherm met beeldbuis: 33%
• Palmtop: 33%

Ongebruikt elektro komen we ook overal in huis tegen. Zo liggen er bijvoorbeeld 668.000 schuurmachines in onze tuinhuizen en garages, 1.7 miljoen keukenrobots in de keuken, 1.2 miljoen haardrogers in de badkamer, 705.000 wekkers in de slaapkamer, 638.000 GPS-toestellen in de auto en 2.8 miljoen smartphones in een schuif.

Belang van hergebruik en recyclage

Dankzij de inzamelinspanningen van de Belgen, kon Recupel in 2019 een record van 122.548 ton elektro en lampen inzamelen, of 10.7 kilogram per inwoner. Met een stijging van 4.4% is dit een positief resultaat. Maar het is belangrijk om het ongebruikte potentieel aan te boren. Eric Dewaet, CEO van Recupel, licht toe:

“We mogen elektro niet beschouwen als afval, maar als een belangrijke bron van grondstoffen. Denk maar aan edelmetalen, plastics, ijzer, glas etc. Sommige grondstoffen, die ontgonnen worden in het buitenland, worden ook schaars. Om die grondstoffenschaarste aan te pakken, moeten we meer inzetten op het herwinnen van grondstoffen uit onze elektronische toestellen, kortom meer aan ‘urban mining’ doen. Recyclage zorgt ervoor dat herwonnen grondstoffen gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld de productie van nieuwe toestellen. Bovendien is het een pak milieuvriendelijker dan de ontginning van grondstoffen via de klassieke mijnbouw. Door die ongebruikte toestellen op te ruimen, maak je niet enkel plaats vrij, je draagt ook je steentje bij aan het milieu!”  

De verwerkers waar Recupel mee samenwerkt, slagen erin om 90% van de materialen van een elektronisch toestel een nuttige toepassing te geven (80% recyclage – 10% verbranding met energierecuperatie). 

Hoe inzamelen

Recupel heeft een uitgebreid netwerk van inzamelpunten. Meer informatie: https://www.recupel.be/nl/vind-een-inzamelpunt/.  

Opgelet: sommige inzamelpunten zijn momenteel gesloten door de coronacrisis, zoals bepaalde winkelpunten en de Kringwinkels.

[1] Bezit & verwijdering elektr(on)ische apparaten 2019. Tweejaarlijkse meting naar het bezit en de afdankingswijze van elektr(on)ische apparaten uitgevoerd door het onderzoeksbureau GFK in opdracht van Recupel. Steekproef: 2.742 respondenten. De resultaten van de steekproef worden geëxtrapoleerd en zijn representatief voor de volledige Belgische bevolking. 

[2] Global E-Waste Monitor: https://www.itu.int/en/ITU-D/Environment/Documents/Toolbox/GEM_2020_def.pdf