Innovatief en meer circulair

Het World Resources Forum 2019 (24 tot 27 februari, Antwerpen) gaat vandaag van start. Recupel stelt er twee opmerkelijke innovatieve projecten voor. Met de inzet van artificiële intelligentie en de ontwikkeling van een digitale marktplaats waar kmo’s hun slapend ICT-afval kwijtraken, poneert de recyclagespecialist zich als koploper in de wereld. ‘Het is de bedoeling om de kennis die we met beide projecten opdoen te delen met spelers in andere landen’, zegt CEO Peter Sabbe.

Zelflerend systeem helpt afval herkennen

Samen met IDLab, een imec onderzoeksgroep aan de UAntwerpen, ontwikkelt Recupel nieuwe zelflerende software die het recyclagebedrijf moet helpen om afval efficiënter en sneller te herkennen en te catalogiseren. Nog dit voorjaar gaat de laboratoriumopstelling van start. Eind 2019 wil Recupel het systeem algemeen invoeren.

Recupel is het collectieve systeem dat in België instaat voor inzameling, transport en veilige verwerking van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur. Naast 80.000 ton afval uit specifieke categorieën (groot huishoudelektro zoals wasmachines en droogkasten; koelkasten en diepvriezers; tv’s en monitoren; gasontladingslampen; rookmelders) haalt de vzw jaarlijks 40.000 ton op uit de restcategorie: gsm’s, kleine huishoudapparaten, computers, radio’s en dvd-spelers… Om die beter (lees: efficiënter en milieubewuster) te kunnen analyseren en verwerken zet Recupel binnenkort artificiële intelligentie in.

Vandaag gebeurt de analyse van de restcategorie manueel. Ongeveer 3% van de 40.000 ton gaat naar een onafhankelijke sampler. Daar analyseren en registreren werknemers van een maatwerkbedrijf de samenstelling ervan: hoeveel procent van de restcategorie bestaat uit computers, stofzuigers of boormachines, et cetera? Zulke data zijn uiteraard cruciaal voor afnemers van deze categorie.

De afgelopen vijf jaar heeft Recupel via deze registratie een databank van een miljoen foto’s opgebouwd. Foto’s die zijn gebruikt om de beeldherkenningssoftware te ontwikkelen. ‘Artificiële intelligentie helpt ons om het catalogiseringssysteem sneller, goedkoper en vooral efficiënter te organiseren’, legt CEO Peter Sabbe uit. Al in de eerste testfase bleek de zelflerende software bijzonder accuraat te herkennen. De software wees tot 90% van de toestellen toe aan de juiste productcategorie, bijvoorbeeld: ICT-materiaal.

In de toekomst zal Recupel het systeem almaar kunnen verfijnen. Daardoor zullen de resultaten nauwkeuriger en uitgebreider worden. Een voorbeeld van wat dat binnen afzienbare tijd kan opleveren. In het huidige manuele systeem noteert een werknemer per toestel uit het staal het type (luidspreker, klein huishoudapparaat, grasmaaier…), de juiste interne categorie, en het gewicht. Het softwaresysteem zal grondiger kunnen analyseren. In een volgende fase zal de software kunnen vertellen over welk toestel het precies gaat: niet enkel ‘ICT’, maar een gsm of een laptop. Het einddoel is de automatische herkenning van heel het toestel: het gaat om een smartphone van merk X, productcategorie Y, toesteltype Z en productiejaar zoveel. Een producent zou vervolgens aan Recupel kunnen vragen om alle toestellen van zo’n specifiek type en jaar apart te houden voor gericht hergebruik van materialen of onderdelen. Dankzij dat soort informatie kunnen de producenten en verwerkende bedrijven dus eveneens efficiënter inzetten op circulaire economie.

Peter Sabbe: ‘We willen de herkenningssoftware nog voor het eind van het jaar algemeen invoeren. Vervolgens bekijken we de mogelijkheid om met geschikte partners de nieuwe standaard ook in andere landen uit te rollen. De markt is globaal, dus die van de recyclage evenzeer. Iedereen kan er uiteindelijk baat bij hebben.’

Smartloop: digitaal platform voor IT-afval kmo’s

Eerdere studies van Recupel wezen al uit dat kmo’s over heel wat slapend ICT-afval beschikken. Een pc onder een bureau, een oude monitor in een kast en een set kapotte printers in een berghok… ‘Hoe krijgen we die toestellen in de recyclagestroom?’ vroeg Recupel zich af. Het nieuwe project Smartloop is het antwoord.

Smartloop wordt een virtuele marktplaats waarop Recupel vraag en aanbod bij elkaar brengt. Recupel bepaalt de spelregels, maar uiteindelijk gelden er de regels van de vrije markt.

Hoe werkt het concreet? Op het digitale platform kunnen kmo’s hun afgedankte e-waste aanbieden. Ze maken wat foto’s en uploaden die op de website. Daar kunnen afvalverwerkers bekijken of er voor hen interessante loten tussen zitten. Afhankelijk van de inhoud van het lot zal de kmo er nog wat geld voor krijgen (zoals voor pc’s, waarin behoorlijk wat waardevolle grondstoffen zitten) of er een bepaalde som op moeten toeleggen. De kmo bekijkt welke biedingen er binnenkomen, en kiest er de voordeligste uit. Het verwerkingsbedrijf regelt een tijdstip voor ophaling. Klaar.

Wat zijn de voordelen van het systeem? kmo’s raken op een makkelijke, gebruiksvriendelijke manier hun e-waste kwijt. Het verwijderen van eventuele schadelijke stoffen uit de toestellen gebeurt correct door erkende inzamelaars. En alles gebeurt volgens een marktconforme prijs.

Iedereen wint er dus bij. De kmo weet zeker dat zijn apparatuur tegen een correcte prijs door de juiste partij wordt behandeld. De erkende ophalers kunnen een extra inkomstenstroom aanboren. En de hoeveelheden komen in de Recupelstroom terecht, zodat ze ook gerapporteerd worden.

In een latere fase ziet Recupel mogelijkheden om het platform uit te breiden naar andere afvaltypes, zoals batterijen en verpakkingsmateriaal.

‘De software voor Smartloop wordt op dit eigenste moment ontwikkeld’, stelt CEO Peter Sabbe. ‘Tegen de zomer willen we het alvast in testfase operationeel maken in een aantal steden, zoals Brussel. Ook voor dit project is het uiteindelijk onze bedoeling om de verworven kennis en technologie ter beschikking te stellen van andere spelers op de wereldmarkt.’